Intensywnie miodowa woń, niezwykły aromat kwiatu pomarańczy, nuty karmelu, suszonych owoców oraz kawy to elementy typowe dla portugalskiego wina Moscatel. Trunek słynie z wyjątkowej jakości, ma wyrazistą osobowość i znany jest w całej Europie. To jedno z tych win, które potwierdzają oryginalność i odmienność produktów portugalskich.

W Portugalii wina produkuje się blisko tysiąc lat. Obecnie w tym kraju uprawia się ponoć najwięcej winnych szczepów na świecie. Portugalia to kraj różnic: terenu, warunków klimatycznych, rodzajów gleby, a tym samym gatunków winorośli. Wydaje się, że winiarze z tego regionu Europy stawiają na oryginalność: trunki z Portugalii nierzadko zaskakują bukietem woni i kombinacją smakową, stanowią bowiem w wielu przypadkach mieszankę kilku szczepów. Jak ma się rzecz z winem Moscatel, które jest godnym reprezentantem kraju w świecie szlachetnych produktów?

Moscatel de Setúbal
Szczep Moscatel przez lata ulegał modyfikacjom, co zaowocowało różnorodnością  zarówno czerwonych, jak i białych winorośli. W Portugalii uprawia się obecnie trzy odmiany szczepu, lecz mawia się że ten z rejonu Setúbal (obszar Serra Arrábida) jest najbardziej wyrazisty. Z niego powstaje słynne w całej Europie wino Moscatel de Setúbal. Odmiana uprawiana w tym regionie Portugalii ma idealne warunki rozwoju: gleba jest tu bowiem gliniasto-wapienna, a klimat łagodny. Nawet bliskość morza nie przeszkadza winoroślom w dojrzewaniu, ponieważ pasma gór stanowią ich idealną ochronę.

Lokalna specjalność
Moscatel to specjalność rejonu Setúbal w Portugalii. Trunek produkowany jest tu od połowy XIX wieku. Powstają tu także inne doskonałe wina: różowe, białe i czerwone. Setúbal Moscatel to jedna z bardziej znanych marek wytwarzanych (od 1849 r.) w winnicach José Maria da Fonseca w Azeităo. Do innych cenionych i popularnych trunków należy Periguita, produkowana tu od 1850 r. Butelki, a przede wszystkim wielkie dębowe beczki, w których leżakuje wino, składowane są w chłodnych i ciemnych pomieszczeniach, których ściany pokrywa biała pleśń, wpływająca na charakter trunków.

Deserowa słodycz
Z winogron szczepu Moscatel de Setúbal powstaje głównie deserowe aromatyczne wino, znane w świecie ze swojej słodyczy. Pachnie wyraziście: miodem, kwiatem pomarańczy, suszonymi figami, rodzynkami, karmelem. Niektórzy dostrzegają w nim  również nuty kawy. Moscatel de Setúbal to wino szlachetne i wyjątkowe, o niezwykle charakterystycznym smaku oraz zapachu. Nabiera niezwykłego aromatu, dojrzewając w ogromnych drewnianych beczkach wyjątkowo malowniczych portugalskich winnic.

Zestawienia smaków
Wydaje się, że tak wyraziste i aromatyczne wino, jak Moscatel, najlepiej sprawdzi się samodzielnie – jako trunek deserowy. Ten sposób pijania wina jest rekomendowany przez producentów, a także koneserów. Trunek o tak intensywnej nucie słodyczy stłumi bowiem każdy subtelny w smaku dodatek kulinarny. Tego typu wina można jednak próbować podawać z serami. Współcześnie w doborze obu elementów bardziej od klasycznych zasad liczą się przecież indywidualne upodobania smakowe. Zestawienie kwaśnego lub słonego sera ze słodkim winem to udana, choć z pozoru ryzykowna kompozycja. Wyrazisty Moscatel świetnie dopełni więc aromat miękkich białych smakołyków – o zdecydowanym smaku, najlepiej z porostem błękitnej pleśni. Takimi serami są np. roquefort lub gorgonzola. Wino można również podawać z deserami (jednak najlepiej z niezbyt słodkimi, a bardziej wytrawnymi, których smak zrównoważy intensywność trunku), a także z przystawkami z owoców (z dodatkiem sera, sałaty, orzechów).


Przepisy na wykwintne przystawki, które komponują się z winami o aromacie słodyczy

Gruszki z sałatą i serem roquefort
Składniki (na cztery porcje):
2 gruszki, 8 listków sałaty lollo bianco, 4 plastry sera roquefort (lub gorgonzola), 2 łyżki stołowe orzechów pistacjowych, 2 łyżki stołowe oliwy, sok z połowy cytryny, szczypta świeżo mielonego czarnego pieprzu

Sposób przyrządzenia:
Sałatę umyć i osuszyć. Ser z niebieską pleśnią pokroić w kostki. Orzechy uprażyć na suchej patelni. Gruszki umyć, obrać ze skórki, przekroić, a następnie pozbawić gniazd nasiennych i podzielić każdą połowę na cztery części. Na talerzach rozłożyć liście sałaty i skropić je oliwą. Na nich ułożyć gruszki i polać sokiem z cytryny. Na sałacie umieścić kostki sera. Całość przystroić przed podaniem orzechami i oprószyć świeżo mielonym pieprzem.

Jabłka pieczone z serem gorgonzola i orzechami
Składniki (na cztery porcje):
4 jabłka,  5-6 plastrów sera gorgonzola (lub roquefort), 4 łyżki stołowe łuskanych orzechów włoskich, szczypta świeżo mielonego czarnego pieprzu

Sposób przyrządzenia:
Jabłka umyć i podzielić na połówki, a następnie usunąć z nich gniazda nasienne. Ser pokruszyć. Orzechy posiekać, pozostawiając kilka większych kawałków do dekoracji. Wnętrza owoców wydrążyć – tak, aby powstały w nich zagłębienia otoczone szeroką krawędzią. Miąższ jabłek rozdrobnić widelcem i połączyć z drobno pokruszonym serem. Do masy dodać posiekane orzechy. Całość wymieszać. Otrzymaną mieszanką wypełnić zagłębienia owoców. Jabłka rozłożyć w żaroodpornym naczyniu, przykryć folią aluminiową i zapiekać ok. 20 minut w piekarniku rozgrzanym do 180 stopni C. Pod koniec pieczenia zdjąć z naczynia folię – po to, aby powierzchnia owoców zarumieniła się. Po wyjęciu z pieca oprószyć jabłka świeżo mielonym pieprzem i przystroić pozostawionymi do dekoracji większymi kawałkami orzechów. Podawać na gorąco.