Zima i sport, ale w trochę innym wydaniu? Poszperaliśmy w starych zbiorach i znaleźliśmy dwa piękne obrazy ilustrujące sposób, w jaki niemal sto lat temu jeżdżono na łyżwach. Najczęściej ślizgano się po zamarzniętych jeziorach. Ubierano się elegancko i… mało praktycznie. Przy pomocy skórzanych pasków przypinano do zwykłych butów metalowe płozy.
Przeszukując zbiory dawnego malarstwa mieliśmy pewność, że malarze skandynawscy uwiecznili na swoich dziełach osoby uprawiające sporty zimowe. Natrafiliśmy na twórcę pochodzącego z Norwegii, którego fascynowała najchłodniejsza pora roku. Axel Hjalmar Ender (1853-1920) był malarzem i rzeźbiarzem. Studiował w Oslo (miasto nosiło wtedy nazwę Kristiania), Sztokholmie i Monachium. Pracował również jako nauczyciel – uczył się u niego m.in. znany norweski malarz Erik Werenskiold (1855-1938). Jednym z najważniejszych dzieł artysty jest pomnik Petera Wessela Tordenskiolda, który znajduje się na Placu Ratuszowym w Oslo. Axel Hjalmar Ender był przedstawicielem romantyzmu. Chętnie uwieczniał przyrodę i sceny rodzajowe. Jego miniatury trafiły nawet na kartki bożonarodzeniowe. Dzieła artysty podziwiać można również w kościołach – w Norwegii oraz w Danii. Ender uwielbiał naturę – można przypuszczać, że jego ulubioną porą roku była zima, ponieważ to właśnie ona gra główną rolę na wielu jego obrazach. Nas zaciekawiły szczególnie dwa dzieła artysty, na których uwiecznił młode osoby jeżdżące na łyżwach. Oba obrazy powstały u schyłku życia malarza – ok. 1920 roku.
Dziewczyna na zamarzniętym jeziorze
Pierwszy obraz przedstawia młodą dziewczynę, która z gracją porusza się po zamarzniętym jeziorze. Uwagę przykuwa jej strój: dopasowany beżowo-brązowy płaszcz obszyty futerkiem, dwie czerwone kokardy – jedna we włosach, a druga pod szyją, a także piękna mufka służąca do ogrzewania dłoni. Popatrzmy na łyżwy, które tak naprawdę nie mają wiele wspólnego z tymi, jakich używamy obecnie: uwiecznione na obrazie to przywiązane skórzanymi paskami do zwykłych butów metalowe płozy (takie konstrukcje były w Polsce w użytku jeszcze w latach siedemdziesiątych XX wieku).
Na lodowisku
Na kolejnym obrazie widać trzy osoby: na pierwszym planie dziewczynę gotową do jazdy po zamarzniętym jeziorze, na drugim – chłopaka, który pomaga założyć łyżwy koleżance. Główna bohaterka dzieła ma na sobie beżową kurtkę, piękną bordową spódnicę oraz czerwony kapelusz. Naszą uwagę przykuł ubiór drugiej łyżwiarki – tej, która siedzi na ławce: jej stylowy płaszcz i czapka obszyte są białym futerkiem. Popatrzmy na przyrodę, która urzeka urodą: na pierwszy plan wysuwa się szara tafla pokrytego lodem jeziora, w tle widzimy pomarańczowy zachód słońca, a w oddali śnieg, góry i dwa wiejskie domki.