I kwiaty, i owoce mają szerokie zastosowanie: znajdziemy je w artykułach spożywczych, leczniczych i kosmetycznych. Z jarzębiny (której nie można jeść na surowo) przygotowuje się m.in. napary, soki, konfitury i nalewki. Owoce zawierają niemal tyle witaminy C, ile cytrusy – warto docenić ten fakt szczególnie jesienią i zimą.

Piękne czerwone owoce są stałym elementem jesiennego krajobrazu polskich parków, skwerów i ogrodów. Należy pamiętać, że jarzębina – mimo, że tak powszechna – posiada wiele cennych składników. Jesienią i zimą warto docenić fakt, że jest doskonałym źródłem witaminy C. Jarzębina znajduje zastosowanie w kuchni, medycynie i kosmetyce. Wszystko, co warto wiedzieć o tych urodziwych czerwonych owocach, zebraliśmy w poniższym zestawieniu.

Metody przygotowania
Jarzębinę można przyrządzać na wiele sposobów. Owoce można mrozić, marynować, blanszować, gotować oraz suszyć (np. w piekarniku). Jarzębina wchodzi w skład wielu mieszanek ziołowych, z których przygotowuje się różne napary i herbatki. Świetnie komponuje się z innymi czerwonymi owocami – m.in. z żurawiną, dziką różą, głogiem i malinami. Wykorzystuje się również kwiaty jarzębiny, które kwitną w maju.

Surowe owoce
Nie wolno jeść jarzębiny na surowo. Świeże owoce zawierają trujący kwas parasorbinowy, który wywołuje biegunkę i wymioty, a nawet może uszkodzić układ moczowy. Ten toksyczny kwas rozkłada się pod wpływem temperatury – wysokiej (podczas przygotowywania przetworów), a częściowo także niskiej (kiedy panują przymrozki oraz w trakcie mrożenia).

Dla smaku
Z czerwonych owoców robi się wiele smakowitych elementów. Przygotowuje się m.in. zdrowe soki, które pija się zapobiegawczo – jesienią albo zimą, a także podczas przeziębienia i spadku odporności. Smaży się konfitury, które o każdej porze roku dostarczają wielu witamin. Przygotowuje się również nalewki, które nie tylko rozgrzewają, ale także poprawiają trawienie.

Jesienne zbiory
Jarzębinę zbiera się po pierwszych przymrozkach. Zbiory zaczyna się pod koniec października lub w listopadzie – mimo, że czerwone owoce jarzębiny kuszą już od sierpnia, a niekiedy nawet od lipca. Przy zbiorach zachowuje się szczególną ostrożność: kulki jarzębiny są bardzo delikatne i łatwo je uszkodzić.

Bogactwo składników
Owoce jarzębiny zawierają wiele cennych elementów. Bogate są m.in. we flawonoidy, sole mineralne, kwasy organiczne, garbniki, sorbinę oraz witaminy A, C, E, K i P. Dzięki temu jarzębinę stosuje się w profilaktyce takich chorób jak nadciśnienie i arterioskleroza. Jarzębina pomaga leczyć zaburzenia układu trawiennego, łagodzi podrażnienia wątroby, żołądka oraz jelit, działa także moczopędnie.

Witamina C
Jarzębina jest wyjątkowo bogata w witaminę C. Zawiera jej niemal tyle, ile owoce cytrusowe. Wysoka zawartość witaminy C powoduje, że jarzębina świetnie sprawdza się podczas przeziębień – w takich sytuacjach szczególnie poleca się napary z suszonych kwiatów i owoców. Stosowana jest także profilaktycznie – podczas spadku odporności, w sezonie grypowym, dla rekonwalescentów.

Dla urody
Kwiaty i owoce jarzębiny działają również upiększająco. Wchodzą one w skład kremów, toników i mydeł. Najczęściej wykorzystuje się owoce, które nawilżają i odżywiają cerę. Toniki oraz maseczki ściągają rozszerzone pory i odświeżają tłustą skórę. Kremy z dodatkiem jarzębiny zmniejszają cienie i obrzmienia pod oczami. Świeże lub rozmrożone owoce barwią skórę – kąpiel w odwarze z nich może być więc traktowana jako naturalny samoopalacz.

W medycynie ludowej
Jarzębina od wielu wieków stosowana jest w medycynie ludowej. Zawsze była dostępna, więc chętnie wykorzystywano ją w kuchni, przygotowując tradycyjne konfitury, nalewki i napary. Medycyna ludowa szczególnie doceniała wzmacniające działanie jarzębiny, polecając ją przeziębionym i chorującym na grypę. Doceniano także rozgrzewające działanie nalewek. Uskarżającym się na chrypkę polecano płukanie gardła ciepłym naparem z jarzębiny.

Element dekoracyjny
Czerwone owoce są wyjątkowo dekoracyjne. Jarzębinę chętnie sadzi się więc w parkach i ogrodach. Gałązki z owocami wyglądają niezwykle urodziwie – wykonuje się z nich malownicze kompozycje, dodając zioła i kwiaty. Intensywna czerwień z kroplą oranżu świetnie komponuje się z ciemną zielenią – z tego powodu jarzębina często gości w stroikach bożonarodzeniowych.